Sáng nay, 30-10, tại tổ đình Thiên Bửu, thôn Bình Thành, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, chúng đệ tử đã trang nghiêm thiết lễ tưởng niệm húy nhật hoà thượng Thích Hạnh Hải, trụ trì Tổ đình Thiên Bửu.
Hòa thượng pháp húy Tâm Phước, pháp tự Thông Như, pháp hiệu Hạnh Hải, thuộc Thiền phái Lâm Tế đời thứ 43, dòng kệ Liễu Quán. Ngài sinh ngày 28 tháng 11 năm Bính Thìn (1916), tại thôn Quang Đông, huyện Ninh Hòa, Khánh Hòa. Thế danh của ngài là Phan Cẩm Long.
Hòa thượng sinh ra trong một gia đình thâm tín giáo lý Phật. Song thân của ngài là cụ Phan Văn Vịnh và Hồ Thị Tôi đều thọ Bồ tát giới, suốt đời tu học và hành trì Phật pháp. Sau khi cụ ông thất lộc sớm, cụ bà đã phát tâm cho 3 người con trai xuất gia tu học tại chùa Thiền Sơn-Lỗ Mây với Đại lão Hòa thượng Trừng Nghệ – Nhơn Sơn vào ngày 24 tháng Giêng năm Quý Dậu (1933), ngài được Hòa thượng cho pháp danh là Tâm Phước.
Nhờ sự giáo dưỡng của Hòa thượng bổn sư cùng với chí nguyện chuyên tâm tu học, năm 1934, ngài thọ Sa di tại Giới đàn chùa Thiên Bửu (Điềm Tịnh – Ninh Hòa) do Hòa thượng Tịnh Liêm làm Đàn đầu truyền giới.
Sau Giới đàn này, Hòa thượng bổn sư tịch diệt, nên ngài được Hòa thượng Quảng Đức thế độ cho pháp tự là Thông Như (vào ngày 19 tháng 5 năm Bính Tý) và học với Hòa thượng tại chùa Thiên Ân (Ninh Đông). Sau khi Hòa thượng Quảng Đức vân du miền Nam, ngài đến tu học với Tổ Nhơn Duệ tại tổ đình Thiên Quang, huyện Diên Khánh.
Năm 1939, ngài được Tổ cho thọ Cụ túc giới tại Giới đàn Thiên Quang do Hòa thượng Huệ Đạo chùa Tây Thiên chứng minh.
Ngài được một nhân duyên lớn là được tu học với ba vị Đại lão Hòa thượng: Thích Nhơn Sơn, Thích Nhơn Duệ, Thích Quảng Đức (cả ba vị đều vì pháp thiêu thân).
Năm 1943, do nhu cầu Phật sự, ngài được thỉnh làm trụ trì chùa Hải Tràng (thôn Phú Thứ, Ninh Giang, Ninh Hòa). Đây là trụ sở đầu tiên trong cuộc đời hoằng hóa giáo pháp của ngài.
Năm 1948, ngài về trụ trì chùa Phước Long (thôn Phước Lý). Trong thời gian này ngài đã đóng góp công sức rất lớn vào việc đại trùng tu tổ đình Thiên Bửu, cũng như việc thành lập Sơn môn Tăng già của huyện và tỉnh. Ngài được cung thỉnh giữ chức Trưởng Ban Trị sự chùa Ninh Hòa (1948) thuộc hệ phái Tăng già Trung Việt.
Năm 1954, ngài về trụ trì tổ đình Thiên Bửu – Ninh Hòa. Năm 1955, ngài được chư sơn toàn tỉnh cung thỉnh giữ chức Trị sự trưởng Giáo hội Tăng già tỉnh Khánh Hòa. Trong cương vị này, ngài đã đem hết tâm lực phụng sự Giáo hội.
Năm 1964, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra đời, ngài đựơc mời giữ chức vụ Phó Đại diện, kiêm Đặc ủy Tăng sự tỉnh Khánh Hòa; đồng thời kiêm nhiệm Chánh Đại diện Giáo hội huyện Ninh Hòa.
Năm 1982, vì tuổi già sức yếu, ngài xin nghỉ về chuyên tâm tu niệm. Trong thời gian hoằng hóa, ngài đã trùng tu tổ đình Sắc tứ Thiên Bửu hai lần vào năm 1950 và 1961 và khai sơn một số chùa sau đây:
+ Chùa Phước Lễ, thôn Chấp Lễ, Ninh Thân
+ Chùa Phật Ấn, thôn Đông Hải, Ninh Hải
+ Chùa Phật Quang, thôn Bình Tây, Ninh Hải
+ Chùa Linh Ứng, thôn Tân Thủy, Ninh Lộc
+ Chùa Thạnh Đức, thôn Phong Thạnh, Ninh Lộc
+ Chùa Bửu Lâm, thôn Phước Lâm, Ninh Xuân.
+ Chùa Hoa Nghiêm, thôn Vạn Thiện, Ninh Đa.
+ Tịnh Thất Long Sơn, thành phố Buôn Ma Thuột.
Ngoài việc xây dựng cơ sở tu tập, ngài còn chú trọng nhiều trong việc hoằng hóa độ sanh cho hàng đệ tử tại gia và xuất gia rải khắp từ Khánh Hòa đến Đắc Lắc, Thành phố Hồ Chí Minh và hải ngoại.
Đệ tử xuất gia của ngài đang dấn bước theo thầy trên đường hoằng hóa độ sanh qua nhiều thế hệ được trên 60 vị, trong đó có nhiều vị đã vững vàng trên cương vị giảng sư, trụ trì các cơ sở tu viện khắp nơi.
Suốt 59 năm hoằng hóa giáo lý Phật đà, lúc thăng lúc trầm, nhất là trong thập kỷ 60, ngài là nơi nương tựa vững vàng của Tăng ni Phật tử cho đến ngày viên tịch.
Hạnh nguyện như thế, nhưng thân tứ đại không đi ngược lại luật vô thường, Hòa thượng an nhiên thị tịch vào lúc 8 giờ sáng ngày 16 tháng 9 năm Mậu Dần (tức 04.11.1998) tại tổ đình Thiên Bửu – Ninh Hòa trong sự tiếc thương của toàn thể Tăng Ni Phật tử.
Ngài trụ thế 83 năm, 59 hạ lạp. Bảo tháp ngài tôn trí trong khuôn viên tổ đình Thiên Bửu, thôn Bình Thành, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Ban TT-TT PG Ninh Hoà